မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ ~ လယ္တီရိပ္သာ

ဤ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ ကို ဗုဒၶသည္ ကု႐ုတိုင္း ကမၼာသဓမၼ မည္ေသာ နိဂုံးရြာ တြင္ သီတင္းသုံးစဥ္၊ ဘိကၡဴရဟန္းတို႔ အားေဟာၾကားခဲ့ေသာ ေဒသနာေတာ္ ျဖစ္သည္။

တရားအနက္

ဤ ေလးပါးကုန္ေသာ တရားတို႔၌ သတိကို စြဲျမဲစြာျပဳ၍ က်င့္ရေသာ သတိပ႒ာန္မည္ေသာ အက်င့္သည္ရွိ၏ ဤအက်င့္ကား
၁၊ စိတ္အညစ္အေၾကးတို႔ ကင္းေဝးစင္ၾကယ္ေစနိုင္ေသာ တခုတည္းေသာ အက်င့္နည္းလမ္းေပတည္း။
၂၊ ပူေဆြးေသာကေရာက္ျခင္းမွ လြန္ေျမာက္နိုင္ေစေသာ တခုတည္းေသာ အက်င့္နည္းလမ္းေပတည္း။
၃၊ ေဒါသေၾကာင့္ ကိုယ္စိတ္ႏွလုံး ဆင္းရဲျခင္းတို႔ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေပ်ာက္ကြယ္ေစနိုင္ေသာ တခုတည္းေသာ အက်င့္နည္းလမ္းေပတည္း။
၄၊ ဘဝ တဏွာ ကင္းေဝးရာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္မည္ေသာ တရားကို မ်က္ေမွာက္ျပဳနိုင္ေသာ (ရရွိနိုင္ေသာ) တခုတည္းေသာ အက်င့္နည္းလမ္းေပတည္း။

ဤေလးပါးကုန္ေသာ သတိပ႒ာန္ အက်င့္ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။
-   ရဟန္းသည္ လုံးလဝိရိယကို စိုက္ထုတ္ေစလၽွက္၊ သတိကို မိမိကိုယ္တြင္ ျမဲေစကာ မိမိ၏ ႐ုပ္ကိုလည္း၊ ႐ုပ္မၽွသာဟုရွုျမင္လၽွက္၊ ႐ုပ္ကိုတည္၍ျဖစ္ေသာ စြဲလမ္းမွုႏွင့္ ေဒါသ ကိုပယ္ေဖ်ာက္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္ ရွုမွတ္ေနရမည္။
-   ရဟန္းသည္ လုံးလဝိရိယကို စိုက္ထုတ္ေစလၽွက္၊ သတိကို မိမိကိုယ္တြင္ ျမဲေစကာ မိမိခံစားရေသာ ေဝဒနာတို႔ကိုလည္း၊ ေဝဒနာမၽွသာဟုရွုျမင္လၽွက္၊ ေဝဒနာကိုတည္၍ျဖစ္ေသာ စြဲလမ္းမွုႏွင့္ ေဒါသ ကိုပယ္ေဖ်ာက္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္ ရွုမွတ္ေနရမည္။
-   ရဟန္းသည္ လုံးလဝိရိယကို စိုက္ထုတ္ေစလၽွက္၊ သတိကို မိမိကိုယ္တြင္ ျမဲေစကာ မိမိ၏ စိတ္ ကိုလည္း၊ စိတ္မၽွသာဟုရွုျမင္လၽွက္၊ စိတ္ကိုတည္၍ျဖစ္ေသာ စြဲလမ္းမွုႏွင့္ ေဒါသ ကိုပယ္ေဖ်ာက္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္ ရွုမွတ္ေနရမည္။
-   ရဟန္းသည္ လုံးလဝိရိယကို စိုက္ထုတ္ေစလၽွက္၊ သတိကို မိမိကိုယ္တြင္ ျမဲေစကာ မိမိ၏ ဉာဏ္တြင္ထင္ေသာ တရားမ်ားကိုလည္း၊ တရား မၽွသာဟုရွုျမင္လၽွက္၊ ထိုတရားမ်ား ကိုတည္၍ျဖစ္ေသာ စြဲလမ္းမွုႏွင့္ ေဒါသ ကိုပယ္ေဖ်ာက္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္ ရွုမွတ္ေနရမည္။

ကာယာႏုပႆနာ

အာနာပါန ရွုမွတ္ပုံ

ရဟန္းသည္ မိမိ၏ ႐ုပ္ကို၊ ႐ုပ္မၽွသာ ဟူ၍ရွုျမင္လၽွက္ မည္ကဲ့သို႔ ေနပါသနည္း။ တရားအားထုတ္ေသာ ရဟန္းသည္ ေတာသို႔ သြားေရာက္၍ျဖစ္ေစ၊ သစ္ပင္၏ေျခရင္း၌ျဖစ္ေစ၊ ဆိတ္ၿငိမ္ေသာ ေက်ာင္းသို႔ သြားေရာက္၍ျဖစ္ေစ၊ ခႏၶာကိုယ္ အထက္ပိုင္းကို ေျဖာင့္ေျဖာင့္ထိုင္ရမည္။ ထိုင္ၿပီးလၽွင္ သတိကို တည္ေစ၍ အသက္႐ူသြင္းလၽွင္လည္း၊ ႐ူသြင္းသည္ဟုသိရမည္။ အသက္႐ူထုတ္လၽွင္လည္း၊ ႐ူထုတ္သည္ဟု သိရမည္။ ရွည္ရွည္ ႐ူထုတ္လၽွင္လည္း၊ ရွည္ရွည္ ႐ူထုတ္သည္ဟုသိရမည္။ တိုတို ႐ူထုတ္လၽွင္လည္း၊ တိုတို ႐ူထုတ္သည္ဟု သိရမည္။ ႐ူသြင္းမွု၏ စ၊ လည္၊ ဆုံးကို သတိမလႊတ္ေစဘဲ သိရမည္။ ႐ူထုတ္မွု၏ စ၊ လည္၊ ဆုံးကို သတိမလႊတ္ေစဘဲ သိရမည္။ ဥပမာ၊ ကၽြမ္းက်င္ေသာ ႀကိဳးပြတ္သမားသည္ ႀကိဳးပြတ္ရာတြင္ (ႀကိဳးအား) ရွည္ရွည္ဆဲြလၽွင္လည္း ရွည္ရွည္ဆြဲသည္ဟု သိ၏၊ တိုတိုဆြဲလၽွင္လည္း တိုတိုဆြဲသည္ဟု သိ၏ ဤႀကိဳးပြတ္သမားနည္းတူ ရဟုန္းသည္ အသက္ ႐ူသြင္းလၽွင္လည္း ႐ူသြင္းသည္ကို ေသခ်ာသိ၏၊ အသက္ ႐ူထုတ္လၽွင္ လည္း ႐ူထုတ္သည္ကို ေသခ်ာသိ၏ ႐ူသြင္း၊ ႐ူထုတ္ေသာ ထြက္သက္ဝင္သက္ ႐ုပ္အေပါင္းအား ႐ုပ္အေပါင္းဟုသာ သိ၏ မည္သို႔ သိရမည္ဆိုလၽွင္ ဝင္သက္၊ ထြက္သက္ ႐ုပ္အေပါင္းသာ ရွိသည္၊ (႐ူတတ္၊ ရိွုက္တတ္ေသာ) ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

ထိုသို႔႐ူမွတ္ေနေသာ ရဟန္းတြင္ “ငါ၏အရာ၊ ငါ့ဟာ” ဟု စြဲလမ္းမွုလဲ မျဖစ္၊ (ငါအသက္ေကာင္ မဟုတ္သည္ကို၊ ငါအသက္ေကာင္ဟူ၍) အျမင္မွားလဲ မရွိေတာ့ေပ။ ေလာကတြင္ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္း သေဘာတရားမ်ားကို ငါ၊ ငါေကာင္၊ ငါ့ ဥစၥာဟု တဏွာဒိ႒ိျဖင့္ မစြဲလမ္းေတာ့ေပ။ ဤနည္းျဖင့္ မွတ္႐ူေနေသာ ရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္းကို ႐ုပ္အေပါင္းသာလၽွင္ ျဖစ္သည္ ဟုသာ ရွုျမင္လၽွက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနေပ၏။

ကၠဳရိယာပိုင္း ရွုမွတ္ပုံ

အျခား ရွုပုံတနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ သြားလၽွင္လည္း သြားသည္ဟု သိ၏ ရပ္လၽွင္လည္း ရပ္သည္ဟု သိ၏ ထိုင္လၽွင္လည္း ထိုင္သည္ဟု သိ၏ ေလ်ာင္းလၽွင္လည္း (အိပ္လၽွင္လည္း) ေလ်ာင္းသည္ဟု သိ၏ ဤသို႔ျဖင့္ ႐ုပ္အေပါင္းသည္ ထိုထို အမူအရာျဖင့္ တည္ေန၏ ႐ုပ္အေပါင္းသည္ ထိုထို အမူအရာျဖင့္ တည္သည့္အတိုင္း ထိုထို အမူအရာျဖင့္ တည္ေနသည္ဟု သိ၏ ထိုထို အမူအရာျဖင့္ တည္ရွိေနေသာ ႐ုပ္အေပါင္းအား ႐ုပ္အေပါင္းဟုသာ သိ၏ မည္သို႔ သိရမည္ဆိုလၽွင္ သြားမွု၊ လာမွု၊ လွုပ္ရွားမွုတို႔ျဖင့္ တည္ရွိေနေသာ ႐ုပ္အေပါင္းသာ ရွိသည္၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။
ထိုသို႔႐ူမွတ္ေနေသာ ရဟန္းတြင္ “ငါ၏အရာ၊ ငါ့ဟာ” ဟု စြဲလမ္းမွုလဲ မျဖစ္၊ (ငါအသက္ေကာင္ မဟုတ္သည္ကို၊ ငါအသက္ေကာင္ဟူ၍) အျမင္မွားလဲ မရွိေတာ့ေပ။ ေလာကတြင္ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္း သေဘာတရားမ်ားကို ငါ၊ ငါေကာင္၊ ငါ့ ဥစၥာဟု တဏွာဒိ႒ိျဖင့္ မစြဲလမ္းေတာ့ေပ။ ဤနည္းျဖင့္ မွတ္႐ူေနေသာ ရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္းကို ႐ုပ္အေပါင္းသာလၽွင္ ျဖစ္သည္ ဟုသာ ရွုျမင္လၽွက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနေပ၏။

ကိုယ္ဟန္ အမူအယာ ရွုမွတ္ပုံ

အျခားရွုပုံ တနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ ေရွ႕သို႔သြားလၽွင္ လည္းေကာင္း၊ ေနာက္သို႔ ဆုတ္လၽွင္ လည္းေကာင္း၊ ျပဳလုပ္သမၽွကို မိမိဉာဏ္တြင္ ထင္ရွားစြာ သိလၽွက္ ျပဳလုပ္ရမည္။ တည့္တည့္ ၾကည့္လၽွင္ လည္းေကာင္း၊ ငဲ့ေစာင္း၍ ၾကည့္လၽွင္ လည္းေကာင္း၊ ျပဳလုပ္သမၽွကို မိမိဉာဏ္တြင္ ထင္ရွားစြာ သိလၽွက္ ျပဳလုပ္ရမည္။ ဆန႔္ထားေသာ လက္ကို ေကြးလၽွင္ လည္းေကာင္း၊ ေကြးထားေသာ လက္ကို ဆန႔္တန္းလၽွင္ လည္းေကာင္း၊ ျပဳလုပ္သမၽွကို မိမိဉာဏ္တြင္ ထင္ရွားစြာ သိလၽွက္ ျပဳလုပ္ရမည္။ သကၤန္းကို ဝတ္႐ုံလၽွင္ လည္းေကာင္း၊ သပိတ္ကို ကိုင္တြယ္လၽွင္ လည္းေကာင္း၊ ျပဳလုပ္သမၽွကို မိမိဉာဏ္တြင္ ထင္ရွားစြာ သိလၽွက္ ျပဳလုပ္ရမည္။ အစားအစာ စားေသာက္လၽွင္ လည္းေကာင္း၊ ျပဳလုပ္သမၽွကို မိမိဉာဏ္တြင္ ထင္ရွားစြာ သိလၽွက္ ျပဳလုပ္ရမည္။ က်င္ႀကီးက်င္ငယ္ စြန႔္မွုကို ျပဳလၽွင္ လည္းေကာင္း၊ ျပဳလုပ္သမၽွကို မိမိဉာဏ္တြင္ ထင္ရွားစြာ သိလၽွက္ ျပဳလုပ္ရမည္။ သြားလၽွင္၊ ထိုင္လၽွင္၊ ရပ္လၽွင္၊ အိပ္လၽွင္၊ နိုးထလၽွင္၊ စကားေျပာလၽွင္၊ ဆိတ္ဆိတ္ေနလၽွင္၊ ျပဳလုပ္သမၽွကို မိမိဉာဏ္တြင္ ထင္ရွားစြာ သိလၽွက္ ျပဳလုပ္ရမည္။ မည္သို႔ သိရမည္ဆိုလၽွင္ သြားမွု၊ လာမွု၊ လွုပ္ရွားမွုတို႔ျဖင့္ တည္ရွိေနေသာ ႐ုပ္အေပါင္းသာ ရွိသည္၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

၃၂ ႒ာန ရွုမွတ္ပုံ

အျခားရွုပုံ တနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ ေျခဖ်ားမွ ဆံပင္အထိ၊ တစ္လံမၽွရွိေသာ ပါးလႊာေသာ အေရျပားျဖင့္ ဖုံးအုပ္ထားေသာ ဤခႏၶာကိုယ္ ထဲတြင္ စက္ဆုတ္ဖြယ္ေကာင္းေသာ၊ ရြံရွာဖြယ္ ေကာင္းေသာ အေသြး၊ အသား၊ ကလီစာ၊ အဆိုုင္အခဲ မၽွသာရွိသည္ကို ဉာဏ္ျဖင့္ စူးစိုက္ဆင္ျခင္ရမည္။ ဤခႏၶာထဲတြင္ ရွိေသာ အရာမ်ားကား ဆံပင္၊ ေမြးညင္း၊ လက္သည္း၊ ေျခသည္း၊ သြား၊ အေရခြံ၊ အသားတုံး၊ အေၾကာ၊ အရိုး၊ ျခင္ဆီ၊ ႏွလုံး၊ အသည္း၊ အေျမႇး၊ အဖ်ည္း၊ အဆုတ္၊ အူမ၊ အူသိမ္၊ အစာသစ္၊ က်င္ႀကီးက်င္ငယ္၊ ဦးေႏွာက္၊ သည္းေျခ၊ သလိပ္၊ ျပည္ပုပ္၊ ေသြးရည္၊ ေခၽြး၊ တံေတြး၊ ႏွပ္၊ ဤ ရြံရွာဖြယ္ေကာင္းေသာ အရာမ်ားသာ ရွိသည္ဟု ဉာဏ္ျဖင့္ စူးစိုက္ ဆင္ျခင္ရမည္။ ဥပမာ၊ အိပ္တခုထဲတြင္ စပါး၊ ေကာက္ၾကမ္း၊ ပဲႀကီး၊ ပဲေနာက္၊ ႏွမ္း၊ ဆန္တို႔ျဖင့္ ေရာေႏွာ ျပည့္ႏွက္ေနသည္ ျဖစ္အံ့။ ထိုအိပ္ကို ေျဖ၍ မ်က္စိလၽွင္ေသာ ေယာက္်ားသည္ ဤကား စပါးတည္း၊ ဤကား ေကာက္ၾကမ္းတည္း၊ ဤကား ပဲႀကီးတည္း၊ ဤကား ပဲေနာက္တည္း၊ ဤကား ႏွမ္းတည္း၊ ဟူ၍ ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာသည္ ျဖစ္အံ့။ ဤသို႔ စပါးမ်ိဳးမ်ားကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ၍ ရွုသည့္နည္းတူ၊ ပါးလႊာေသာ အေရျပားျဖင့္ ဖုံးအုပ္ထားေသာ ဤခႏၶာကိုယ္ ထဲတြင္ ဆံပင္၊ ေမြးညင္း၊ လက္သည္း၊ ေျခသည္း၊ အရိုး၊ ျခင္ဆီ၊ ႏွလုံး၊ အသည္း၊ အဆုတ္၊ အူမ၊ အူသိမ္၊ အစာသစ္၊ က်င္ႀကီးက်င္ငယ္၊ သည္းေျခ၊ သလိပ္၊ ျပည္ပုပ္၊ တံေတြး၊ ႏွပ္၊ စေသာ ဤ ရြံရွာဖြယ္ေကာင္းေသာ အရာမ်ားသာျဖင့္သာ ျပည္ႏွက္ေနသည္၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

ဓာတ္သေဘာ ရွုမွတ္ပုံ

အျခား ရွုပုံတနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ မိမိ၏ ႐ုပ္သည္ မူလအတိုင္း (အရွိကို၊ အရွိအတိုင္း) ျဖစ္ေသာ ဓာတ္သေဘာမၽွသာ ရွိၿပီး၊ သတၱဝါေကာင္၊ အသက္ေကာင္ မဟုတ္သည္ကို ဆင္ျခင္စူးစိုက္၍ ရွုမွတ္ ႏွလုံးသြင္းေနရမည္။ မည္သို႔ ဓာတ္သေဘာ မၽွသာဟု ႏွလုံးသြင္းမည္နည္း။ ဤကိုယ္ထဲတြင္ အစိုင္အခဲ အမာခံဓာတ္ ျဖစ္ေသာ ပထဝီဓာတ္၊ ယိုစီးဖြဲတယ္ေသာ အရည္ဓာတ္ျဖစ္သည့္ အာေပါဓာတ္၊ ပူေႏြးေလာက္ကၽြမ္းေသာ အပူဓာတ္ျဖစ္သည့္ ေတေဇာဓာတ္၊ ေရြးလ်ားတတ္ေသာ သေဘာရွိသည့္ ဝါေယာဓာတ္ စေသာ ဓာတ္သေဘာမ်ားသာ ရွိသည္၊ သတၱဝါေကာင္၊ အသက္ေကာင္ မဟုတ္သည္ကို ဆင္ျခင္ရွုမွတ္ ရမည္။ ဥပမာ၊ ကၽြမ္းက်င္ေသာ ႏြားသတ္သမားသည္ ႏြားတေကာင္ကို သတ္၍၊ အပိုင္းပိုင္းခုတ္ခါ လမ္းေလးခြတြင္ ပုံထားအံ့။ ထိုသို႔ အသားကို ပုံၿပီးေသာ္၊ လူအေပါင္းသည္ ႏြားေကာင္ကို မျမင္၊ အသားပုံကိုသာ ျမင္၏ ထိုးနည္းတူစြာပင္ ရဟန္းသည္ မိမိကိုယ္ထဲတြင္ရွိေသာ မာေသာသေဘာ၊ ပူေသာသေဘာ၊ အရည္သေဘာ၊ ေရြ႕လၽွားေသာ သေဘာ မ်ားသာရွိသည္ကို စူးစိုက္ဆင္ျခင္ေနရမည္။ ထိုအခါ ႐ုပ္ဆိုသည္မွာ မူလအတိုင္းရွိသည့္ ဓာတ္သေဘာမ်ားသာ ရွိသည္၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

အသုဘ အေလာင္းေကာင္ ရွုမွတ္ပုံ

အျခား ရွုပုံတနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ သုသာန္၌ စြန႔္ပစ္ထားေသာ ၃-၄ရက္လြန္ေသာ္ ဖူးဖူးေရာင္ကာ အညိဳအမဲ အဆင္းပ်က္လၽွက္၊ ျပည္တစိုစို စီးယိုလၽွက္ရွိေသာ သူေသ အေလာင္းေကာင္ကို ေတြ႕ျမင္ရသကဲ့သို႔ မိမိ၏ ကိုယ္သည္လည္း ဤသူေသ အေလာင္းေကာင္ကဲ့သို႔ပင္ သေဘာရွိေလသည္။ ဤသူေသ အေလာင္းေကာင္ ကဲ့သို႔ပင္ မိမိကိုယ္သည္လည္း ဖူးဖူးေရာင္ျခင္းသေဘာ၊ ညိဳမဲအဆင္းပ်က္လၽွက္ ျပည္တစိုစို စီးယိုျခင္းသေဘာ စသည္တို႔ မခၽြတ္ျဖစ္ရမည္ကို နိုင္းဆ ဆင္ျခင္၍ ရွုမွတ္ရမည္။ ဤသို႔ ဆင္ျခင္လၽွင္ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္းသည္ ဖူးဖူးေရာင္ေသာ သူေသေကာင္ႏွင့္ ဘာမွျခားနားျခင္းမရွိ၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

အျခား ရွုပုံတနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ သုသာန္၌ စြန႔္ပစ္ထားေသာ အေသြး အသား အေၾကာတို႔ျဖင့္ ဖြဲ႕တြယ္လၽွက္ရွိေသာ အရိုးစု သူေသေကာင္ကို ျမင္ေသာ္ မိမိ၏ ကိုယ္ခႏၶာသည္လည္း ဤသို႔ပင္ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု နိုင္းဆ ဆင္ျခင္ ရွုမွတ္ရမည္။ ငါ၏ဤ႐ုပ္ကိုယ္ထည္သည္ ဤသူေသေကာင္ ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ျခင္းသေဘာ ရွိေျခ၏ ဤသူေသေကာင္ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ရမည္သာတည္း။ ဤသူေသေကာင္ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို မလြန္ဆန္နိုင္ပါတကားဟု နိုင္းဆ ဆင္ျခင္ ရွုမွတ္ရမည္။ဤသို႔ျဖင့္ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္းအား အရိုးစု ျဖစ္မည့္ ႐ုပ္အေပါင္းမၽွသာ ရွိသည္၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိသည္ကို အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

အျခား ႐ူပုံတနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ သုသာန္၌ စြန႔္ပစ္ထားေသာ အသားကင္းလၽွက္ ေသြးႂကြင္းမၽွ လူးကပ္လၽွက္ ရွိေသာ အရိုးစု သူေသေကာင္ကို ျမင္ေသာ္ မိမိ၏ ကိုယ္ခႏၶာသည္လည္း ဤသို႔ပင္ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု နိုင္းဆ ဆင္ျခင္ ရွုမွတ္ရမည္။ ငါ၏ဤ႐ုပ္ကိုယ္ထည္သည္ ဤသူေသေကာင္ ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ျခင္းသေဘာ ရွိေျခ၏ ဤသူေသေကာင္ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ရမည္သာတည္း။ ဤသူေသေကာင္ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို မလြန္ဆန္နိုင္ပါတကားဟု နိုင္းဆ ဆင္ျခင္ ရွုမွတ္ရမည္။ဤသို႔ျဖင့္ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္းအား အရိုးစု ျဖစ္မည့္ ႐ုပ္အေပါင္းမၽွသာ ရွိသည္၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိသည္ကို အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

အျခား ႐ူပုံတနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ သုသာန္၌ စြန႔္ပစ္ထားေသာ အေသြး၊အသား လုံးဝကင္းလၽွက္ အေၾကာမၽွျဖင့္ ဖြဲႏြဲ႕ထားေသာ အရိုးစု သူေသေကာင္ကို ျမင္ေသာ္ မိမိ၏ ကိုယ္ခႏၶာသည္လည္း ဤသို႔ပင္ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု နိုင္းဆ ဆင္ျခင္ ရွုမွတ္ရမည္။ ငါ၏ဤ႐ုပ္ကိုယ္ထည္သည္ ဤသူေသေကာင္ ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ျခင္းသေဘာ ရွိေျခ၏ ဤသူေသေကာင္ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ရမည္သာတည္း။ ဤသူေသေကာင္ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို မလြန္ဆန္နိုင္ပါတကားဟု နိုင္းဆ ဆင္ျခင္ ရွုမွတ္ရမည္။ဤသို႔ျဖင့္ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္းအား အရိုးစု ျဖစ္မည့္ ႐ုပ္အေပါင္းမၽွသာ ရွိသည္၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိသည္ကို အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

အျခား ႐ူပုံတနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ သုသာန္၌ စြန႔္ပစ္ထားေသာ အဆစ္ျပဳတ္ကာ ကစင့္ကရဲ ျပန႔္ႏွံ့လၽွက္၊ တစ္ေနရာတြင္ လက္ရိုး၊ တစ္ေနရာတြင္ ေျခရိုး၊ တစ္ေနရာတြင္ ေျခသလုံးရိုး၊ တစ္ေနရာတြင္ နံရိုး၊ တစ္ေနရာတြင္ လည္ပင္းရိုး၊ တစ္ေနရာတြင္ ဦးေခါင္းခြံတို႔ ျပန႔္က်ဲလၽွက္ ရွိေသာ အရိုးစု သူေသေကာင္ကို ျမင္ေသာ္ မိမိ၏ ကိုယ္ခႏၶာသည္လည္း ဤသို႔ပင္ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု နိုင္းဆ ဆင္ျခင္ ရွုမွတ္ရမည္။ ငါ၏ဤ႐ုပ္ကိုယ္ထည္သည္ ဤသူေသေကာင္ ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ျခင္းသေဘာ ရွိေျခ၏ ဤသူေသေကာင္ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ရမည္သာတည္း။ ဤသူေသေကာင္ကဲ့သို႔ပင္ အရိုးစု ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို မလြန္ဆန္နိုင္ပါတကားဟု နိုင္းဆ ဆင္ျခင္ ရွုမွတ္ရမည္။ဤသို႔ျဖင့္ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္းအား အရိုးစု ျဖစ္မည့္ ႐ုပ္အေပါင္းမၽွသာ ရွိသည္၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိသည္ကို အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။
အျခား ႐ူပုံတနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ သုသာန္၌ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ စြန႔္ပစ္ထားေသာ သူေသေကာင္သည္ အရိုးတို႔ အစုအပုံ ျဖစ္လၽွက္၊ အမွုန႔္မွုန႔္ ေဆြးျမည့္ကုန္ေသာ အရိုးတို႔ကို ျမင္ေသာ္ မိမိ၏ ကိုယ္ခႏၶာသည္လည္း ဤအရိုးမွုန႔္မ်ား ကဲ့သို႔ပင္ ေဆြးျမည့္၍ အမွုန႔္မွုန႔္ ျဖစ္ျခင္းသေဘာကို မလြန္ဆန္နိုင္ပါတကားဟု နိုင္းဆ ဆင္ျခင္ ရွုမွတ္ရမည္။ဤသို႔ျဖင့္ မိမိ၏ ႐ုပ္အေပါင္းအား ေဆြးျမည့္ကာ အမွုန႔္မွုန႔္ ျဖစ္ေသာ အရိုးစု ျဖစ္မည့္ ႐ုပ္အေပါင္းမၽွသာ ရွိသည္၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိသည္ကို အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

ဤသို႔ ရွုမွတ္လၽွက္ရွိေသာ ရဟန္းသည္ မိမိ၏ ႐ုပ္ကို၊ ႐ုပ္မၽွသာ ဟူ၍ရွုျမင္လၽွက္ ရွိသည္ဟု ေခၚေပ၏။

ေဝဒနာ ႏုပႆနာ

ရဟန္းသည္ ခံစားမွု ေဝဒနာတို႔ကို၊ ခံစားမွု ေဝဒနာမၽွသာဟု မည္ကဲ့သို႔ ရွုမွတ္၍ ေနပါသနည္း။ သတိပ႒ာန္တရား အားထုတ္လၽွက္ရွိေသာ ရဟန္းသည္ ခ်မ္းသာေသာ ေဝဒနာတို႔ကို ခံစားရလၽွင္လည္း၊ (ခံစားဆဲ ခံစားခိုက္၌) ခ်မ္းသာေသာ ေဝဒနာကို ခံစားရသည္ဟု သိ၏ ဆင္းရဲေသာ ေဝဒနာတို႔ကို ခံစားရလၽွင္လည္း၊ (ခံစားဆဲ ခံစားခိုက္၌) ဆင္းရဲေသာ ေဝဒနာကို ခံစားရသည္ဟု သိ၏မဆင္းရဲ၊ မခ်မ္းသာ (မဆိုးမေကာင္း) ခံစားရလၽွင္လည္း (ခံစားဆဲ ခံစားခိုက္၌) မဆင္းရဲ၊ မခ်မ္းသာေသာ ေဝဒနာကို ခံစားရသည္ဟု သိ၏

ခႏၶာႏွင့္ ဆက္စပ္လၽွက္ျဖစ္ေသာ ခ်မ္းသာမွု ကို ခံစားရလၽွင္လည္း၊ (ခံစားဆဲ ခံစားခိုက္၌) ခ်မ္းသာမွုကို ခံစားရသည္ဟု သိ၏။ ခႏၶာႏွင့္ မဆက္စပ္ေသာ ခ်မ္းသာမွု ကို ခံစားရလၽွင္လည္း၊ (ခံစားဆဲ ခံစားခိုက္၌) ခ်မ္းသာမွုကို ခံစားရသည္ဟု သိ၏။ ခႏၶာႏွင့္ ဆက္စပ္လၽွက္ျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲမွု ကို ခံစားရလၽွင္လည္း၊ (ခံစားဆဲ ခံစားခိုက္၌) ဆင္းရဲမွုကို ခံစားရသည္ဟု သိ၏။ ခႏၶာႏွင့္ မဆက္စပ္ေသာ ဆင္ရဲမွု ကို ခံစားရလၽွင္လည္း၊ (ခံစားဆဲ ခံစားခိုက္၌) ဆင္းရဲမွုကို ခံစားရသည္ဟု သိ၏။ ခႏၶာႏွင့္ ဆက္စပ္လၽွက္ျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲျခင္းလည္းမဟုတ္၊ ဝမ္းသာျခင္းလည္းမဟုတ္ေသာ ခံစားမွုကို ခံစားရလၽွင္လည္း၊ (ခံစားဆဲ ခံစားခိုက္၌) ဆင္းရဲျခင္းလည္းမဟုတ္၊ ဝမ္းသာျခင္းလည္းမဟုတ္ေသာ ခံစားမွုကို ခံစားရသည္ဟု သိ၏ ခႏၶာႏွင့္ မဆက္စပ္ေသာ ဆင္းရဲျခင္းလည္းမဟုတ္၊ ဝမ္းသာျခင္းလည္းမဟုတ္ေသာ ခံစားမွု ကို ခံစားရလၽွင္လည္း၊ (ခံစားဆဲ ခံစားခိုက္၌) ဆင္းရဲျခင္းလည္းမဟုတ္၊ ဝမ္းသာျခင္းလည္းမဟုတ္ေသာ ခံစားမွုကို ခံစားရသည္ဟု သိ၏ ဤသို႔ျဖင့္ မိမိ၏ ခံစားမွု ေဝဒနာတို႔ကို ခံစားမွု သက္သက္မၽွသာဟု သိလၽွက္ ေန၏။ ခံစားမွု ေဝဒနာတို႔၏ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ ခံစားမွု ေဝဒနာတို႔ ျဖစ္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေသာ ပ်က္မွုအေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ ခံစားမွု ေဝဒနာတို႔၏ ျဖစ္မွုသေဘာႏွင့္ ပ်က္မွုသေဘာကို ဆင္ျခင္ရွုမွတ္လၽွက္ သိ၏။ မည္သို႔ သိရမည္ဆိုလၽွင္ ခံစားမွု ေဝဒနာတို႔သည္ ခံစားတတ္ေသာ သေဘာမၽွသာ ရွိသည္၊ ခံစားေနေသာ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

ထိုသို႔႐ူမွတ္ေနေသာ ရဟန္းတြင္ “ငါ၏အရာ၊ ငါ့ဟာ” ဟု စြဲလမ္းမွုလဲ မျဖစ္၊ (ငါအသက္ေကာင္ မဟုတ္သည္ကို၊ ငါအသက္ေကာင္ဟူ၍) အျမင္မွားလဲ မရွိေတာ့ေပ။ ေလာကတြင္ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္း သေဘာတရားမ်ားကို ငါ၊ ငါေကာင္၊ ငါ့ ဥစၥာဟု တဏွာဒိ႒ိျဖင့္ မစြဲလမ္းေတာ့ေပ။ ဤနည္းျဖင့္ မွတ္႐ူေနေသာ ရဟန္းသည္ ခံစားမွု ေဝဒနာအေပါင္းသည္ ခံစားတတ္ေသာ သေဘာမၽွသာ ရွိသည္၊ ဟုသာ ရွုျမင္လၽွက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနေပ၏။

ဤသို႔ ရွုမွတ္လၽွက္ရွိေသာ ရဟန္းသည္ မိမိ၏ ခံစားမွု ေဝဒနာတို႔ကို၊ ခံစားမွု သက္သက္မၽွသာ ဟူ၍ရွုျမင္လၽွက္ ရွိသည္ဟု ေခၚေပ၏။

စိတၱာႏုပႆနာ

ရဟန္းသည္ ႀကံသိမွု စိတ္တို႔ကို၊ ႀကံသိတတ္ေသာ စိတ္သေဘာမၽွသာဟု မည္ကဲ့သို႔ ရွုမွတ္၍ ေနပါသနည္း။ သတိပ႒ာန္တရား အားထုတ္လၽွက္ရွိေသာ ရဟန္းသည္ တပ္မက္တတ္ေသာ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာလၽွင္လည္း၊ တပ္မက္တတ္ေသာ စိတ္သေဘာမၽွသာဟု သိ၏ အမ်က္ထြက္ေသာ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာလၽွင္လည္း၊ အမ်က္ထြက္တတ္ေသာ စိတ္သေဘာမၽွသာဟု သိ၏ ေတြေဝေသာ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာလၽွင္လည္း၊ ေတြေဝတတ္ေသာ စိတ္သေဘာမၽွသာဟု သိ၏ ပ်င္းရိေသာ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာလၽွင္လည္း၊ ပ်င္းရိတတ္ေသာ စိတ္သေဘာမၽွသာဟု သိ၏ ပ်ံ႕လြန႔္ေသာ စိတ္ကိုလည္း၊ ပ်ံ႕လြန႔္ေသာ စိတ္သေဘာမၽွသာဟု သိ၏ တည္ၾကည္ေသာ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာလၽွင္လည္း၊ တည္ၾကည္ေသာ စိတ္သေဘာမၽွသာဟု သိ၏ ကိေလသာမွ လြတ္ကင္းေသာ ဝိမုတၱိ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာလၽွင္လည္း၊ ကိေလသာမွ လြတ္ကင္းေသာ ဝိမုတၱိ စိတ္သေဘာမၽွသာဟု သိ၏ ကိေလသာမွ လြတ္ေျမာက္ေသာ မဂၢ စိတ္ျဖစ္ေပၚလာလၽွင္လည္း၊ ကိေလသာမွ လြတ္ေျမာက္ေသာ မဂၢ စိတ္သေဘာမၽွသာဟု သိ၏ ဤသို႔ျဖင့္ မိမိ၏ ႀကံသိမွု စိတ္တို႔ကို၊ ႀကံသိတတ္ေသာ စိတ္သေဘာမၽွသာဟု သိလၽွက္ ေန၏။ ႀကံသိမွု စိတ္တို႔၏ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ ႀကံသိမွု စိတ္တို႔ ျဖစ္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေသာ ပ်က္မွုအေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ ႀကံသိမွု စိတ္၏ ျဖစ္မွုသေဘာႏွင့္ ပ်က္မွုသေဘာကို ဆင္ျခင္ရွုမွတ္လၽွက္ သိ၏။ မည္သို႔ သိရမည္ဆိုလၽွင္ ႀကံသိတတ္ေသာ စိတ္သေဘာတို႔သာ ရွိသည္၊ ႀကံစဥ္ေတြးေတာတတ္ေသာ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။

ထိုသို႔႐ူမွတ္ေနေသာ ရဟန္းတြင္ “ငါ၏အရာ၊ ငါ့ဟာ” ဟု စြဲလမ္းမွုလဲ မျဖစ္၊ (ငါအသက္ေကာင္ မဟုတ္သည္ကို၊ ငါအသက္ေကာင္ဟူ၍) အျမင္မွားလဲ မရွိေတာ့ေပ။ ေလာကတြင္ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္း သေဘာတရားမ်ားကို ငါ၊ ငါေကာင္၊ ငါ့ ဥစၥာဟု တဏွာဒိ႒ိျဖင့္ မစြဲလမ္းေတာ့ေပ။ ဤနည္းျဖင့္ မွတ္႐ူေနေသာ ရဟန္းသည္ ႀကံသိမွု စိတ္သေဘာတို႔ကို၊ ႀကံသိတတ္ေသာ စိတ္သေဘာ သက္သက္မၽွသာ ရွိသည္၊ ဟုသာ ရွုျမင္လၽွက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနေပ၏။

ဤသို႔ ရွုမွတ္လၽွက္ရွိေသာ ရဟန္းသည္ မိမိ၏ ႀကံသိမွု စိတ္တို႔ကို၊ ႀကံသိတတ္ေသာ စိတ္သေဘာ သက္သက္မၽွသာ ဟူ၍ရွုျမင္လၽွက္ ရွိသည္ဟု ေခၚေပ၏။

ဓမၼာ ႏုပႆနာ

ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲာန္တြင္ ထင္ေသာ ႐ုပ္နာမ္ သေဘာတရာမ်ားကိုလည္း၊ ႐ုပ္နာမ္သေဘာမၽွသာဟု မည္ကဲ့သို႔ ရွုမွတ္၍ ေနပါသနည္း။

နီဝရဏ ငါးပါး ရွုမွတ္ပုံ

သတိပ႒ာန္တရား အားထုတ္လၽွက္ရွိေသာ ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲာန္တြင္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ နီဝရဏ တရားမ်ား (တရားထိုင္ေနစဥ္ ေတြ႕ရေသာ အဖ်က္တရားမ်ား) အား၊ ႐ုပ္နာမ္သေဘာမၽွသာဟု ရွုမွတ္၍ ေနရမည္။ မည္သို႔ ရွုမွတ္ေနသနည္း ဆိုလၽွင္၊ အားထုတ္ေနေသာ ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲန္တြင္ ကာမစၧႏၵစိတ္ ရွိလၽွင္လည္း၊ ကာမစၧႏၵစိတ္ ရွိသည္ကို သိ၏ ကာမစၧႏၵစိတ္ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ မူလက မရွိေသးေသာ ကာမစၧႏၵစိတ္သည္၊ ယခု အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကိုလည္း သိ၏ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ကာမစၧႏၵစိတ္သည္ ျပန္လည္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေသာ ကာမစၧႏၵစိတ္သည္ မိမိသႏၲန္တြင္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏ ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲန္တြင္ ဗ်ာပါဒစိတ္ ရွိလၽွင္လည္း၊ ဗ်ာပါဒစိတ္ ရွိသည္ကို သိ၏ ဗ်ာပါဒစိတ္ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ မူလက မရွိေသးေသာ ဗ်ာပါဒစိတ္သည္၊ ယခု အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကိုလည္း သိ၏ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ဗ်ာပါဒစိတ္သည္ ျပန္လည္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေသာ ဗ်ာပါဒစိတ္သည္ မိမိသႏၲန္တြင္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏ ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲန္တြင္ ထိနမိဒၶစိတ္ ရွိလၽွင္လည္း၊ ထိနမိဒၶစိတ္ ရွိသည္ကို သိ၏ ထိနမိဒၶစိတ္ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ မူလက မရွိေသးေသာ ထိနမိဒၶစိတ္ သည္၊ ယခု အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကိုလည္း သိ၏ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ထိနမိဒၶစိတ္ သည္ ျပန္လည္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေသာ ထိနမိဒၶစိတ္ သည္ မိမိသႏၲန္တြင္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏ ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲန္တြင္ ဥဒၶစၥႏွင့္ ကုကၠဳစၥစိတ္ ရွိလၽွင္လည္း၊ ဥဒၶစၥႏွင့္ ကုကၠဳစၥစိတ္ ရွိသည္ကို သိ၏ ဥဒၶစၥႏွင့္ ကုကၠဳစၥစိတ္ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ မူလက မရွိေသးေသာ ဥဒၶစၥႏွင့္ ကုကၠဳစၥစိတ္ သည္၊ ယခု အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကိုလည္း သိ၏ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ဥဒၶစၥႏွင့္ ကုကၠဳစၥစိတ္ သည္ ျပန္လည္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေသာ ဥဒၶစၥႏွင့္ ကုကၠဳစၥစိတ္ သည္ မိမိသႏၲန္တြင္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏ ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲန္တြင္ ဝိစိကိစၧာစိတ္ ရွိလၽွင္လည္း၊ ဝိစိကိစၧာစိတ္ ရွိသည္ကို သိ၏ ဝိစိကိစၧာစိတ္ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ မူလက မရွိေသးေသာ ဝိစိကိစၧာစိတ္ သည္၊ ယခု အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကိုလည္း သိ၏ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ဝိစိကိစၧာစိတ္ သည္ ျပန္လည္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေသာ ဝိစိကိစၧာစိတ္ သည္ မိမိသႏၲန္တြင္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏
နီဝရဏတရားတို႔၏ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ နီဝရဏတရားတို႔ ျဖစ္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေသာ ပ်က္မွုအေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ နီဝရဏတရားတို႔၏ ျဖစ္မွုသေဘာႏွင့္ ပ်က္မွုသေဘာကို ဆင္ျခင္ရွုမွတ္လၽွက္ သိ၏။ မည္သို႔ သိရမည္ဆိုလၽွင္ မိမိသႏၲန္တြင္ ထင္မွတ္ေသာ နီဝရဏတရားသေဘာတို႔သာ ရွိသည္၊ ထိုတရားတို႔ကို ႀကံစဥ္ေတြးေတာတတ္ေသာ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။ ထိုသို႔ ရွုမွတ္ ႏွလုံးသြင္းေနျခင္းကို ႐ုပ္နာမ္ သေဘာတရာမ်ားကို၊ ႐ုပ္နာမ္သေဘာမၽွသာဟု ရွုမွတ္ေနသည္ ဟုေခၚေပသည္။

ထိုသို႔႐ူမွတ္ေနေသာ ရဟန္းတြင္ “ငါ၏အရာ၊ ငါ့ဟာ” ဟု စြဲလမ္းမွုလဲ မျဖစ္၊ (ငါအသက္ေကာင္ မဟုတ္သည္ကို၊ ငါအသက္ေကာင္ဟူ၍) အျမင္မွားလဲ မရွိေတာ့ေပ။ ေလာကတြင္ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္း သေဘာတရားမ်ားကို ငါ၊ ငါေကာင္၊ ငါ့ ဥစၥာဟု တဏွာဒိ႒ိျဖင့္ မစြဲလမ္းေတာ့ေပ။ ဤနည္းျဖင့္ မွတ္႐ူေနေသာ ရဟန္းသည္ နီဝရဏ တရားတို႔ကို၊ ျဖစ္ေပၚေသာ ႐ုပ္နာမ္သေဘာတရား သက္သက္မၽွသာ ရွိသည္၊ ဟုသာ ရွုျမင္လၽွက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနေပ၏။

ကာမစၧႏၵ - လိုခ်င္တပ္မက္ျခင္း
ဗ်ာပါဒ - အလိုမက်၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း
ထိနမိဒၶ - ေတြေဝ ငိုက္မ်ည္းျခင္း
ဥဒၶစၥ၊ ကုကၠဳစၥစိတ္ - ေနာင္တ၊ ႏွလုံးမသာယာျခင္း
ဝိစိကိစၧာ - မေဝခြဲနိုင္ျခင္း

ခႏၶာငါးပါး ရွုမွတ္ပုံ

အျခားရွုပုံ တနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ ခႏၶာငါးပါး တရားတို႔အားလည္း၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ မဟုတ္ေသာ တရားမၽွသာဟု ရွုမွတ္လၽွက္ေန၏ မည္သို႔ ရွုမွတ္ေနသနည္း ဆိုလၽွင္၊ တရားအားထုတ္ေသာ ရဟန္းသည္ ဤကား ႐ုပ္ေပတည္း၊ ဤကား ႐ုပ္၏ ျဖစ္ျခင္းသေဘာႏွင့္ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားေပတည္း၊ ဤကား ႐ုပ္၏ ပ်က္ျခင္းသေဘာႏွင့္ ပ်က္ေၾကာင္းတရားေပတည္း ဟုသိလၽွက္ ေန၏။ တဖန္ ဤကား ခံစားမွု ေဝဒနာတို႔ ေပတည္း၊ ဤကား ခံစားမွု ေဝဒနာ၏ ျဖစ္ျခင္းသေဘာႏွင့္ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားေပတည္း၊ ဤကား ခံစားမွု ေဝဒနာ၏ ပ်က္ျခင္းသေဘာႏွင့္ ပ်က္ေၾကာင္းတရားေပတည္း ဟုသိလၽွက္ ေန၏။ တဖန္ ဤကား မွတ္သားအဓိပၸာယ္ေဖာ္တတ္ေသာ သညာ သေဘာတရားတို႔ ေပတည္း၊ ဤကား သညာ၏ ျဖစ္ျခင္းသေဘာႏွင့္ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားေပတည္း၊ ဤကား သညာ၏ ပ်က္ျခင္းသေဘာႏွင့္ ပ်က္ေၾကာင္းတရားေပတည္း ဟုသိလၽွက္ ေန၏။ တဖန္ ဤကား စဥ္းစားတတ္ေသာ သခၤါရ သေဘာတရားတို႔ ေပတည္း၊ ဤကား သခၤါရ၏ ျဖစ္ျခင္းသေဘာႏွင့္ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားေပတည္း၊ ဤကား သခၤါရ၏ ပ်က္ျခင္းသေဘာႏွင့္ ပ်က္ေၾကာင္းတရားေပတည္း ဟုသိလၽွက္ ေန၏။ တဖန္ ဤကား သိတတ္ေသာ ဝိညာဥ္ သေဘာတရားတို႔ ေပတည္း၊ ဤကား ဝိညာဥ္၏ ျဖစ္ျခင္းသေဘာႏွင့္ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားေပတည္း၊ ဤကား ဝိညာဥ္၏ ပ်က္ျခင္းသေဘာႏွင့္ ပ်က္ေၾကာင္းတရားေပတည္း ဟုသိလၽွက္ ေန၏။

မိမိသႏၲာန္တြက္ ျဖစ္ေပၚေသာ ခႏၶာငါးပါး တရားတို႔၏ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ ခႏၶာငါးပါး တရားတို႔ ျဖစ္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေသာ ပ်က္မွုအေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ ခႏၶာငါးပါး တရားတို႔၏ ျဖစ္မွုသေဘာႏွင့္ ပ်က္မွုသေဘာကို ဆင္ျခင္ရွုမွတ္လၽွက္ သိ၏။ မည္သို႔ သိရမည္ဆိုလၽွင္ မိမိသႏၲန္တြင္ ထင္မွတ္ေသာ ခႏၶာငါးပါး တရားသေဘာတို႔သာ ရွိသည္၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။ ထိုသို႔ ရွုမွတ္ ႏွလုံးသြင္းေနျခင္းကို ႐ုပ္နာမ္ သေဘာတရာမ်ားကို၊ ႐ုပ္နာမ္သေဘာမၽွသာဟု ရွုမွတ္ေနသည္ ဟုေခၚေပသည္။

ထိုသို႔႐ူမွတ္ေနေသာ ရဟန္းတြင္ “ငါ၏အရာ၊ ငါ့ဟာ” ဟု စြဲလမ္းမွုလဲ မျဖစ္၊ (ငါအသက္ေကာင္ မဟုတ္သည္ကို၊ ငါအသက္ေကာင္ဟူ၍) အျမင္မွားလဲ မရွိေတာ့ေပ။ ေလာကတြင္ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္း သေဘာတရားမ်ားကို ငါ၊ ငါေကာင္၊ ငါ့ ဥစၥာဟု တဏွာဒိ႒ိျဖင့္ မစြဲလမ္းေတာ့ေပ။ ဤနည္းျဖင့္ မွတ္႐ူေနေသာ ရဟန္းသည္ ခႏၶာငါးပါး တရားတို႔ကို၊ ျဖစ္ေပၚေသာ ႐ုပ္နာမ္သေဘာတရား သက္သက္မၽွသာ ရွိသည္၊ ဟုသာ ရွုျမင္လၽွက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနေပ၏။

အာ႐ုံေျခာက္ပါး ရွုမွတ္ပုံ

အျခားရွုပုံ တနည္းကား၊ ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲာန္တြင္ ျဖစ္ေပၚေသာ အာ႐ုံေျခာက္ပါး တရားတို႔အား၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ မဟုတ္ဟု ရွုမွတ္လၽွက္ ေန၏ မည္သို႔ ရွုမွတ္ေနသနည္း ဆိုလၽွင္၊ တရားအားထုတ္ေသာ ရဟန္းသည္ မိမိ၏ သႏၲာန္တြင္ မ်က္စိကိုလည္း သိ၏ အဆင္းကိုလည္း သိ၏ မ်က္စိႏွင့္ အဆင္း ထိေတြ႕ေသာအခါ စြဲမွီ၍ျဖစ္ေပၚလာေသာ တပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္ကိုလည္း သိ၏ ထိုတပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္ မိမိ၏ သႏၲာန္တြင္ နား႐ုပ္ကိုလည္း သိ၏ အသံကိုလည္း သိ၏ နားႏွင့္ အသံ ထိေတြ႕ေသာအခါ စြဲမွီ၍ျဖစ္ေပၚလာေသာ တပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္ကိုလည္း သိ၏ ထိုတပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္ မိမိ၏ သႏၲာန္တြင္ ႏွာေခါင္း႐ုပ္ကိုလည္း သိ၏ အနံ့ကိုလည္း သိ၏ ႏွာေခါင္းႏွင့္ အနံ့ ထိေတြ႕ေသာအခါ စြဲမွီ၍ျဖစ္ေပၚလာေသာ တပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္ကိုလည္း သိ၏ ထိုတပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္ မိမိ၏ သႏၲာန္တြင္ လၽွာ႐ုပ္ကိုလည္း သိ၏ အရသာကိုလည္း သိ၏ လၽွာႏွင့္ အရသာ ထိေတြ႕ေသာအခါ စြဲမွီ၍ျဖစ္ေပၚလာေသာ တပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္ကိုလည္း သိ၏ ထိုတပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္ မိမိ၏ သႏၲာန္တြင္ အေတြ႕ကိုယ္႐ုပ္ကိုလည္း သိ၏ အထိအေတြ႕ကိုလည္း သိ၏ ကိုယ္ႏွင့္ အထိအေတြ႕ ထိေတြ႕ေသာအခါ စြဲမွီ၍ျဖစ္ေပၚလာေသာ တပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္ကိုလည္း သိ၏ ထိုတပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္ မိမိ၏ သႏၲာန္တြင္ စဥ္းစားေသာစိတ္ကိုလည္း သိ၏ အာ႐ုံကိုလည္း သိ၏ စိတ္ႏွင့္ အာ႐ုံ ထိေတြ႕ေသာအခါ စြဲမွီ၍ျဖစ္ေပၚလာေသာ တပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္ကိုလည္း သိ၏ ထိုတပ္မက္မွု သံေယာဇဥ္သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။

အာ႐ုံေျခာက္ပါး၌ စြဲမွီျဖစ္ေပၚလာေသာ သံေယာဇဥ္၏ စြဲမွီျဖစ္ေပၚလာေသာအေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ အာ႐ုံတို႔ ျဖစ္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေသာ ပ်က္မွုအေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ အာ႐ုံေျခာက္ပါး သေဘာတရားတို႔၏ ျဖစ္မွုသေဘာႏွင့္ ပ်က္မွုသေဘာကို ဆင္ျခင္ရွုမွတ္လၽွက္ သိ၏။ မည္သို႔ သိရမည္ဆိုလၽွင္ မိမိသႏၲန္တြင္ ထင္မွတ္ေသာ အာ႐ုံေျခာက္ပါး သေဘာတရားတို႔သာ ရွိသည္၊ ထိုတရားတို႔ကို သိရွိခံစားတတ္ေသာ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။ ထိုသို႔ ရွုမွတ္ ႏွလုံးသြင္းေနျခင္းကို ႐ုပ္နာမ္ သေဘာတရားမ်ားကို၊ ႐ုပ္နာမ္သေဘာမၽွသာဟု ရွုမွတ္ေနသည္ ဟုေခၚေပသည္။

ထိုသို႔႐ူမွတ္ေနေသာ ရဟန္းတြင္ “ငါ၏အရာ၊ ငါ့ဟာ” ဟု စြဲလမ္းမွုလဲ မျဖစ္၊ (ငါအသက္ေကာင္ မဟုတ္သည္ကို၊ ငါအသက္ေကာင္ဟူ၍) အျမင္မွားလဲ မရွိေတာ့ေပ။ ေလာကတြင္ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္း သေဘာတရားမ်ားကို ငါ၊ ငါေကာင္၊ ငါ့ ဥစၥာဟု တဏွာဒိ႒ိျဖင့္ မစြဲလမ္းေတာ့ေပ။ ဤနည္းျဖင့္ မွတ္႐ူေနေသာ ရဟန္းသည္ အာ႐ုံေျခာက္ပါးတရားတို႔၌ ျဖစ္ေပၚေသာ တရားတို႔ကို၊ ျဖစ္ေပၚေသာ ႐ုပ္နာမ္သေဘာတရား သက္သက္မၽွသာ ရွိသည္၊ ဟုသာ ရွုျမင္လၽွက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနေပ၏။

ေဗာ ဇၩင္ ခုနစ္ပါး ရွုမွတ္ပုံ

အျခားရွုပုံ တနည္းကား၊ တရားအားထုတ္လၽွက္ရွိေသာ ရဟန္းသည္ မိမိသႏၲာန္တြင္ ျဖစ္ေပၚေသာ ေဗာ ဇၩင္ ခုနစ္ပါး တရားတို႔အား (တရားအားထုတ္ရာတြင္ အေထာက္အပန႔္ ေပးေသာ တရားမ်ား)၊ ငါ၊ အသက္ေကာင္ မဟုတ္ဟု ရွုမွတ္လၽွက္ ေန၏ မည္သို႔ ရွုမွတ္ေနသနည္း ဆိုလၽွင္၊ တရားအားထုတ္ေနေသာ ရဟန္းသည္ မိမိ သႏၲာန္တြင္ သတိရွိလၽွင္လည္း၊ သတိရွိသည္ကို သိ၏ သတိ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ ထိုသတိသည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္၊ မိမိ သႏၲာန္တြင္ ဝိစယ ရွိလၽွင္လည္း၊ ဝိစယ ရွိသည္ကို သိ၏ ဝိစယ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ ထို ဝိစယ သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္၊ မိမိ သႏၲာန္တြင္ ဝီရိယ ရွိလၽွင္လည္း၊ ဝီရိယ ရွိသည္ကို သိ၏ ဝီရိယ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ ထို ဝီရိယ သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္၊ မိမိ သႏၲာန္တြင္ ပီတိ ရွိလၽွင္လည္း၊ ပီတိ ရွိသည္ကို သိ၏ ပီတိ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ ထို ပီတိ သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္၊ မိမိ သႏၲာန္တြင္ ပႆဒၶိ ရွိလၽွင္လည္း၊ ပႆဒၶိ ရွိသည္ကို သိ၏ ပႆဒၶိ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ ထို ပႆဒၶိ သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္၊ မိမိ သႏၲာန္တြင္ သမာဓိ ရွိလၽွင္လည္း၊ သမာဓိ ရွိသည္ကို သိ၏ သမာဓိ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ ထို သမာဓိ သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္၊ မိမိ သႏၲာန္တြင္ ဥေပကၡာ ရွိလၽွင္လည္း၊ ဥေပကၡာ ရွိသည္ကို သိ၏ ဥေပကၡာ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ ထို ဥေပကၡာ သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။ တဖန္၊ မိမိ သႏၲာန္တြင္ ဥေပကၡာ ရွိလၽွင္လည္း၊ ဥေပကၡာ ရွိသည္ကို သိ၏ ဥေပကၡာ မရွိေတာ့လၽွင္လည္း၊ မရွိေတာ့သည္ကို သိ၏ ထို ဥေပကၡာ သည္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကို သိ၏ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ပ်က္သြားသည္ကိုလည္း သိ၏ ပ်က္သြားၿပီးေနာက္ ေနာင္အခါ မရွိေတာ့သည္ကိုလည္း သိ၏။

ေဗာ ဇၩင္ ခုနစ္ပါး တရားတို႔ မိမိ သႏၲာန္တြင္ စြဲမွီျဖစ္ေပၚလာေသာအေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ ေဗာ ဇၩင္ ခုနစ္ပါး တရားတို႔ ျဖစ္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ျပန္၍ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေသာ ပ်က္မွုအေၾကာင္းကိုလည္း သိ၏ ေဗာ ဇၩင္ ခုနစ္ပါး သေဘာတရားတို႔၏ ျဖစ္မွုသေဘာႏွင့္ ပ်က္မွုသေဘာကို ဆင္ျခင္ရွုမွတ္လၽွက္ သိ၏။ မည္သို႔ သိရမည္ဆိုလၽွင္ မိမိသႏၲန္တြင္ ထင္မွတ္ေသာ ေဗာ ဇၩင္ ခုနစ္ပါး သေဘာတရားတို႔သာ ရွိသည္၊ ထိုတရားတို႔ကို သိရွိခံစားတတ္ေသာ ငါ၊ အသက္ေကာင္ ဟူ၍မရွိဟု ထိုရဟန္း၏ ဉာဏ္တြင္ ေရွးရွုထင္၏ ထိုသို႔ထင္ေသာ အသိဉာဏ္ကို တိုးပြားေစလၽွက္ အဖန္ဖန္ ရွုမွတ္၍ ႏွလုံးသြင္း ေနရမည္။ ထိုသို႔ ရွုမွတ္ ႏွလုံးသြင္းေနျခင္းကို ႐ုပ္နာမ္ သေဘာတရားမ်ားကို၊ ႐ုပ္နာမ္သေဘာမၽွသာဟု ရွုမွတ္ေနသည္ ဟုေခၚေပသည္။

ထိုသို႔႐ူမွတ္ေနေသာ ရဟန္းတြင္ “ငါ၏အရာ၊ ငါ့ဟာ” ဟု စြဲလမ္းမွုလဲ မျဖစ္၊ (ငါအသက္ေကာင္ မဟုတ္သည္ကို၊ ငါအသက္ေကာင္ဟူ၍) အျမင္မွားလဲ မရွိေတာ့ေပ။ ေလာကတြင္ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္း သေဘာတရားမ်ားကို ငါ၊ ငါေကာင္၊ ငါ့ ဥစၥာဟု တဏွာဒိ႒ိျဖင့္ မစြဲလမ္းေတာ့ေပ။ ဤနည္းျဖင့္ မွတ္႐ူေနေသာ ရဟန္းသည္ ေဗာ ဇၩင္ ခုနစ္ပါး တရားတို႔ကို၊ ျဖစ္ေပၚေသာ ႐ုပ္နာမ္သေဘာတရား သက္သက္မၽွသာ ရွိသည္၊ ဟုသာ ရွုျမင္လၽွက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနေပ၏။

သတိ - သတိရွိျခင္း သေဘာ။
ဝိစယ - စူးစမ္း ဆင္ျခင္ျခင္း သေဘာ။
ဝီရိယ - က်ိဳးစား အားထုတ္ျခင္း သေဘာ။
ပီတိ - ပီတိျဖစ္ျခင္း သေဘာ။
ပႆဒၶိ - ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္း သေဘာ။
သမာဓိ - စိတ္ၿငိမ္ျခင္း သေဘာ။
ဥေပကၡာ - အညီအမၽွ သေဘာထားနိုင္ျခင္း သေဘာ။

ဤသို႔ ရွုမွတ္လၽွက္ရွိေသာ ရဟန္းသည္ မိမိ၏ ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔အား၊ ႐ုပ္နာမ္တရား သက္သက္မၽွသာ ဟူ၍ရွုျမင္လၽွက္ ရွိသည္ဟု ေခၚေပ၏။

အၾကင္ ပုဂၢိဳလ္ တဦးတေယာက္သည္ ဤ သတိပ႒ာန္ တရား ၄ ပါးအား ခုႏွစ္ ႏွစ္ပတ္လုံး ပြားမ်ားသည္ ျဖစ္အံ့။ ဤပြားမ်ားေသာ ပဂၢိဳလ္သည္ မ်က္ေမွာက္၌ပင္ အရဟတၱျဖစ္ေစ၊ အေၾကာင္းမညီညြတ္သည္ ရွိေသာ္ အနာဂါမ္ျဖစ္ေစ၊ တစ္ပါးပါးေသာ ဖိုလ္ကို ရမည္မွာ မခၽြတ္ဧကန္ ပင္ျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္အားထား နိုင္ေပ၏ ခုႏွစ္ႏွစ္ ဆိုသည္ကိုပင္ထားေစအုံး၊ ေျခာက္ႏွစ္မွ ခုႏွစ္ရက္ အတြင္း၌ပင္ အရဟတၱျဖစ္ေစ၊ အေၾကာင္းမညီညြတ္သည္ ရွိေသာ္ အနာဂါမ္ျဖစ္ေစ၊ တစ္ပါးပါးေသာ ဖိုလ္ကို ရမည္မွာ မခၽြတ္ဧကန္ ပင္ျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္အားထား နိုင္ေပ၏

ေဒသနာ နိဂုံး

ဤ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ ေဒသနာေတာ္ကို ဘုန္းေတာ္ႀကီးျမတ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ေလသတည္း။ ထိုစဥ္အခါက တရားနာယူလၽွက္ရွိေသာ ရဟန္းတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ ေဒသနာေတာ္တြင္ ဝမ္းေျမာက္ရြင္ပ်၊ သာဓုေခၚလၽွက္ ႏွစ္သက္အားရ သေဘာက် ကုန္ေလသတည္း။

ဤတြင္ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ ၿပီး၏။ ။

Posted via Blogaway